Qualifloor: kwaliteit in verdelers voor vloerverwarming

Circulatiepompen

Circulatiepompen voor verwarmingssystemen verbruiken heel wat energie. Met moderne, efficiëntere pomptechnologie wordt een groot deel van dit energieverbruik overbodig.
Momenteel verbruiken de meer dan 100 miljoen geïnstalleerde circulatiepompen over heel Europa jaarlijks 50 Tera Wh aan elektriciteit. Ze veroorzaken een CO2 uitstoot van 30 miljoen ton per jaar. Indien energie-efficiënte circulatiepompen (toerentalgeregelde hoogrendementspompen) de nieuwe Europese standaard zouden worden, is een jaarlijkse elektriciteitsbesparing van 60% en meer mogelijk. Dit komt overeen met een besparing van meer dan 30 Tera Wh per jaar.

Circulatiepompen voor de centrale verwarming verbruiken ongeveer 5 tot 10% van de elektriciteitsfactuur van een privéwoning.
Een gemiddelde circulatiepomp heeft een vermogen van 80 tot 100W en dat het hele stookseizoen lang, zowat 5000 uur per jaar. Het jaarlijkse stroomverbruik kan zo oplopen tot ongeveer 450 kWh, wat meer is dan het verbruik van recente koelkasten, wasmachines of vaatwasmachines.

Bovendien zijn veel van deze pompen te groot gedimensioneerd, zo blijkt uit verschillende studies. Installateurs hebben de neiging om een te grote pomp te installeren, zodat ze nadien zeker geen klachten krijgen van hun klant. Maar voor het extra elektriciteitsverbruik van deze pompen is het wel de particulier die betaalt.
De laatste generatie circulatiepompen verbruikt tot 60 - 80 % minder energie dan oudere modellen. Met de keuze voor een goed gedimensioneerde hoogrendementspomp kan dus heel wat energie besparen, zoals volgende grafiek laat zien.


Vergelijking van het gemiddeld afgenomen vermogen van verschillende types van circulatiepompen.

Waarom een circulatiepomp?

De taak van een circulatiepomp is om het water van de verwarmingsketel naar de radiatoren (of in de vloerverwarming) te pompen. Meestal zal de verwarmingsketel ook een opslagvat met warm water voeden via een aparte pomp of direct via de circulatiepomp die dan voorzien is van een driewegklep. Circulatiepompen worden ook gebruikt in zonneboilers, warmtepompen op bodemwarmte, airconditioning-systemen, warmtewisselaars, stadsverwarming, industrie, enz.

Bij pompen met een variabele snelheid kan men in het algemeen kiezen tussen twee typen:

  1. de klassieke pomp met verschillende snelheidsstanden.(dit type wordt veelal in vleorverwarmingssystemen toegepast)
    De stand bepaalt de opvoerhoogte (druk die de pomp creëert): voor verwarmingsinstallaties met radiatoren varieert de hoogte tussen 1 à 2 m (de meters staan voor de hoogte van een vrije waterkolom die overeenkomt met een druk van 10 à 20 kPa [kilopascal]), afhankelijk van de grootte van de installatie. Boven een druk van 2 m, verhoogt de kans dat de kranen lawaai maken, vooral als het gaat over thermosstatische kranen. Voor zonneboilers zijn de waarden hoger: 1.5 tot 3 m is hier nodig.
  2. Bij de «variabel» of «proportioneel» gestuurde pomp zorgt een vermindering in volumedebiet, bijvoorbeeld door het uitschakelen van enkele radiatoren, ook voor een vermindering van de opvoerhoogte.

Sinds enkele jaren zijn hoogrendementspompen beschikbaar met permanente magneten en een elektronische automatische snelheidsregeling. Door hun hoger rendement verbruiken ze maar liefst 60% minder energie dan de klassieke pompen. De automatische snelheidsregeling (variabele opvoerhoogte), die aanwezig is bij alle pompen met energielabel A, maakt bijkomende besparingen mogelijk doordat de pomp zich aanpast aan het vereiste volumedebiet, bijvoorbeeld wanneer een deel van het verwarmingscircuit wordt afgesloten.

Het besparingspotentieel van een hoogrendements circulatiepomp is aanzienlijk. Rekening houdend met de installatiekosten, is de vervanging van een pomp in goede staat in de meeste gevallen toch niet rendabel. Echter bij defect van de oude pomp, of bij de installatie van een nieuwe verwarmingsinstallatie is dit wel het geval. Door de lagere productieaantallen zijn de prijzen voor klasse A-pompen momenteel nog hoger dan conventionele pompen. Toch zal u door het lagere elektriciteitsverbruik het prijsverschil kunnen terugverdienen in 3 tot 15 jaren, afhankelijk van de gebruiksduur, het verschil in vermogen en de grootte van de pomp.

In vele verwarmingsinstallaties die vandaag de dag worden geïnstalleerd, is de pomp volledig geïntegreerd en kan de pomp niet door een label A pomp worden vervangen.

Het elektrisch vermogen is het vermogen (W-waarde) dat is aangegeven op het naamplaatje van de pomp (op de behuizing, verschillende waarden in functie van de verschillende snelheidswaarden). Het thermisch vermogen van de verwarmingsinstallatie is het effectieve vermogen, dus niet de waarde die men kan aflezen op de verwarmingsketel, omdat de meeste ketels overgedimensioneerd zijn. Om de effectieve waarde te benaderen, kan men het jaarlijks verbruik van de installatie (in kWh) delen door 5000 uren, indien er geen pompregeling aanwezig is.

In een gezinswoning kan een klassieke pomp overeenkomen met 2‰ à 3‰, terwijl dat in installaties met grote afmetingen (vermogen van de pomp meer dan 200 W) en voor hoogrendementpompen 0,5‰ volstaat. Voor pompen met hoog rendement die het Energielabel A dragen mag de verhouding in geen enkel geval hoger zijn dan 1‰, want het opgenomen elektrische vermogen is veel lager!

Voor pompen met een automatische snelheidsregeling kan deze verhouding een beetje hoger zijn, maar dit is enkel nodig in periodes met hogere warmtevraag

Voor lage temperatuursystemen zoals installaties met een condenserende gasketel of bij vloerverwarming, zal men een waarde hebben die tot 50% hoger ligt.
NB Niet in alle gevallen kan de stand van de pomp door de gebruiker zelf worden verlaagd.

Tips voor het gebruik

Bij een reeds geïnstalleerde circulatiepomp kunt u veelal op een eenvoudige manier energie besparen.

Bij een klassieke pomp met een snelheidsregeling met verschillende snelheidsstanden kan u nagaan of de pomp op de laagste stand staat. Als dat niet het geval is, probeer dan eens uit of de laagste stand voldoet om het warm water naar alle radiatoren (of in de vloerverwarming) verdeeld te krijgen. Veelal zal dat lukken en dan is de besparing niet te verwaarlozen: u mag bij benadering rekenen op een vermindering van het verbruik tussen 55 W (in stand 2) en 35 W (in stand 1).

In het tussenseizoen kan u de keteltemperatuur verlagen en ook de snelheid van de circulatiepomp verlagen.

Een 2HEAT pompschakelaar schakelt de pomp buiten het stookseizoen automatisch ca 30 seconden per dag in om kalkafzetting (en dus vastlopen) van de pomp te voorkomen. Hierdoor wordt de levensduur van de pomp verhoogd.

Zie tevens de overige specificaties van de 2HEAT pompschakelaar